Dưới ảnh hưởng mạnh mẽ của đại dịch COVID-19, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp cả trong và ngoài nước bị ảnh hưởng nặng nề, buộc họ phải thu hẹp hoạt động sản xuất. Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp, khu chế xuất và khu công nghệ cao, hầu hết hoạt động với quy mô lớn lên tới hàng ngàn m2, việc phải cắt giảm nguồn lao động và thu hẹp sản xuất khiến một phần mặt bằng nhà xưởng rơi vào tình trạng dư thừa. Để cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, giải pháp hữu hiệu là cho thuê các phần không gian còn trống.
Tại khoản 4 điều 62 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP của Chính Phủ ban hành hướng dẫn các quy định về Luật đầu tư có đề cập: Đối với dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế, nhà đầu tư được cho thuê, cho thuê lại nhà xưởng, văn phòng, kho bãi và các công trình khác đã xây dựng để phục vụ sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Tại TP. Hồ Chí Minh, theo văn bản số 1758/TB_BQL_KCN_HCM-QLDN ngày 10/08/2012 của Ban quản lý các khu chế xuất và công nghiệp (HEPZA), hướng dẫn các doanh nghiệp có nhu cầu cho thuê hoặc thuê lại nhà xưởng dư thừa, doanh nghiệp cho thuê thực hiện hoạt động cho thuê nhà xưởng còn trống cần lưu ý những việc sau đây:
1. Đăng ký bổ sung ngành nghề cho thuê nhà xưởng theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Kinh doanh bất động sản và quy định pháp luật về khu chế xuất - khu công nghiệp.
2. Nhà xưởng cho thuê có hồ sơ pháp lý đầy đủ, hợp pháp; không có tranh chấp về quyền sở hữu, không bị kê biên để thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nếu đang thế chấp thì phải có văn bản chấp thuận của đơn vị nhận thế chấp.
3. Nhà xưởng cho thuê phải đảm bảo sự tách biệt để hoạt động của các bên không ảnh hưởng đến hoạt động các doanh nghiệp lân cận và hoạt động chung của khu chế xuất - khu công nghiệp; đủ diện tích cho các hạng mục công trình phục vụ sinh hoạt cần thiết của người lao động.
4. Bên cho thuê liên hệ với Công ty phát triển hạ tầng khu chế xuất - khu công nghiệp thông tin tình hình dự kiến việc cho thuê, đồng thời thỏa thuận với Công ty phát triển hạ tầng khu chế xuất - khu công nghiệp để thống nhất việc đảm bảo cung cấp các điều kiện về hạ tầng.
5. Hợp đồng cho thuê nhà xưởng phải lưu ý đến việc phân định trách nhiệm giữa bên cho thuê và bên thuê lại về xử lý nước thải, tải lượng nước thải trước khi đấu nối vào hệ thống thu gom chung của khu chế xuất - khu công nghiệp; trách nhiệm thu gom, chuyển giao chất thải rắn, chất thải nguy hại; trách nhiệm thanh toán các khoản phí duy tu tái tạo cơ sở hạ tầng và các khoản phí dịch vụ khác; yêu cầu về đảm bảo chất lượng công trình nhà xưởng, ...
Bên thuê nhà xưởng dư thừa lưu ý một số vấn đề sau:
1. Có ngành nghề tương đồng với ngành nghề của Bên cho thuê hoặc phù hợp với quy hoạch và sự phát triển của khu chế xuất - khu công nghiệp; có hàm lượng chất xám cao, công nghệ cao, công nghệ sạch không gây ô nhiễm môi trường; không thâm dụng lao động.
2. Có quy mô, tính chất hoạt động không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp lân cận và hoạt động chung của khu chế xuất - khu công nghiệp.
3. Thực hiện thủ tục pháp lý môi trường theo quy định; đăng ký Sổ chủ nguồn thải chất thải rắn nguy hại; đồng thời chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý nhà nước về các hoạt động bảo vệ môi trường trong suốt quá trình hoạt động.
4. Sau khi đi vào hoạt động, phải thực hiện các chính sách pháp luật về lao động như: đăng ký nội quy lao động; tạo điều kiện để thành lập tổ chức công đoàn; đăng ký thỏa ước lao động tập thể; đăng ký thang lương, bảng lương; báo cáo khai trình sử dụng lao động.
5. Chịu trách nhiệm và tự đảm bảo các vấn đề liên quan về an ninh trật tự, an toàn PCCC… theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trong suốt quá trình hoạt động tại khu chế xuất - khu công nghiệp.
Trên đây là các quy định pháp luật cụ thể về hoạt động cho thuê lại nhà xưởng dư thừa hay còn trống của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế, và một số lưu ý đối với bên thuê, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng do đại dịch như hiện nay, hi vọng sẽ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và khôi phục được hoạt động sản xuất khi mọi thứ đi vào ổn định.