THỦ TỤC PHÁT HÀNH VẬN ĐƠN, VẬN ĐƠN SUỐT ĐƯỜNG BIỂN

I. Cơ sở pháp lý

- Bộ luật Hàng hải Việt Nam số 95/2015/QH13 được Quốc Hội thông qua ngày 25 tháng 11 năm 2015 (“Bộ luật Hàng hải”);

- Công văn 3046/CHHVN-VTDVHH V/v gửi, lưu Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển do Cục Hàng hải Việt Nam ban hành ngày 01 tháng 8 năm 2017 (“Công văn 3046/CHHVN-VTDVHH”).

II. Khái niệm

Vận đơn là chứng từ vận chuyển làm bằng chứng về việc người vận chuyển đã nhận hàng hóa với số lượng, chủng loại, tình trạng như được ghi trong vận đơn để vận chuyển đến nơi trả hàng; bằng chứng về sở hữu hàng hóa để định đoạt, nhận hàng và là bằng chứng của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển (theo Điều 148.2 Bộ luật Hàng hải).

Vận đơn suốt đường biển là vận đơn ghi rõ việc vận chuyển hàng hóa được ít nhất hai người vận chuyển bằng đường biển thực hiện (theo Điều 148.3 Bộ luật Hàng hải).

III. Thủ tục phát hành vận đơn, vận đơn suốt đường biển

Thủ tục phát hành vận đơn, vận đơn suốt đường biển được quy định tại Bộ luật Hàng hải Việt Nam, theo đó doanh nghiệp cần lưu ý các thủ tục sau:

1. Chuẩn bị mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật

Theo quy định của Điều 160 và Điều 164 Bộ Luật Hàng Hải, để không ảnh hưởng đến giá trị pháp lý của vận đơn, vận đơn suốt đường biển, các tài liệu này phải bao gồm những nội dung sau đây:

- Tên và trụ sở chính của người vận chuyển;

- Tên người giao hàng;

- Tên người nhận hàng hoặc ghi rõ vận đơn được ký phát dưới dạng vận đơn theo lệnh hoặc vận đơn vô danh;

- Tên tàu biển;

- Tên hàng, mô tả về chủng loại, kích thước, thể tích, số lượng đơn vị, trọng lượng hoặc giá trị hàng hóa, nếu xét thấy cần thiết;

- Mô tả tình trạng bên ngoài hoặc bao bì hàng hóa;

- Ký, mã hiệu và đặc điểm nhận biết hàng hóa mà người giao hàng đã thông báo bằng văn bản trước khi bốc hàng lên tàu biển và được đánh dấu trên từng đơn vị hàng hóa hoặc bao bì;

- Giá dịch vụ vận chuyển và các khoản thu khác của người vận chuyển; phương thức thanh toán;

- Nơi bốc hàng và cảng nhận hàng;

- Cảng trả hàng hoặc chỉ dẫn thời gian, địa điểm sẽ chỉ định cảng trả hàng;

- Số bản vận đơn gốc đã ký phát cho người giao hàng;

- Thời điểm và địa điểm ký phát vận đơn;

- Chữ ký của người vận chuyển hoặc thuyền trưởng hoặc đại diện khác có thẩm quyền của người vận chuyển.

Trường hợp vận đơn được phát hành thiếu một hoặc một số nội dung như đã nêu ở trên, giá trị pháp lý của vận đơn vẫn có thể không bị ảnh hưởng nếu:

- Nội dung của vận đơn, vận đơn suốt đường biển vẫn đảm bảo được mục đích làm bằng chứng về việc người vận chuyển đã nhận hàng hóa với số lượng, chủng loại, tình trạng như được ghi trong vận đơn để vận chuyển đến nơi trả hàng; bằng chứng về sở hữu hàng hóa dùng để định đoạt, nhận hàng và là bằng chứng của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường biển; và

- Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển phải được gửi, lưu tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải.

2. Thủ tục gửi, lưu Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải

2.1. Thủ tục gửi, lưu mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển:

Theo Điều 148.1 Bộ Luật Hàng Hải, Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển do doanh nghiệp phát hành phải được gửi, lưu tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải. Do đó, khi phát hành vận đơn, vận đơn suốt đường biển doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục để gửi, lưu Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển của mình tại cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải, cụ thể là Cục Hàng Hải Việt Nam.

Thủ tục này được Cục Hàng Hải Việt Nam hướng dẫn cụ thể tại Công văn 3046/CHHVN-VTDVHH. Theo đó, khi phát hành vận đơn, vận đơn suốt đường biển doanh nghiệp cần gửi Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển về Cục Hàng Hải Việt Nam theo địa chỉ tại số 8 Phạm Hùng, Quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam.

Ngoài ra, song song với việc gửi bản giấy về địa chỉ nêu trên, doanh nghiệp cần đồng thời gửi Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển cho Cục Hàng Hải theo địa chỉ email: dichvuvantai@vinamarine.gov.vn để Cục Hàng Hải đăng tải trên trang thông tin điện tử của Cục Hàng hải Việt Nam tại địa chỉ: http://vinamarine.gov.vn/Vận tải biển – Dịch vụ hàng hải.

2.2. Tính bắt buộc của thủ tục gửi, lưu mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển:

Hiện tại các văn bản pháp luật liên quan không có quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với việc không gửi lưu mẫu vận đơn tại Cục Hàng Hải Việt Nam. Tuy nhiên, do nghĩa vụ này được quy định rõ tại Bộ Luật Hàng Hải và Công văn hướng dẫn từ Cục Hàng Hải Việt Nam. Theo đó, đây vẫn được xem là một nghĩa vụ bắt buộc đối với doanh nghiệp và các doanh nghiệp cần thiết phải thực hiện thủ tục này để đảm bảo tuân thủ theo đúng quy định của Bộ luật Hàng hải và các văn bản hướng dẫn có liên quan.

Ngoài ra, việc gửi, lưu Mẫu vận đơn tại Cục Hàng hải Việt Nam sẽ góp phần đảm bảo hiệu lực pháp lý của vận đơn trong trường hợp Mẫu vận đơn của các doanh nghiệp vì bất kỳ lý do nào mà không đảm bảo đầy đủ tất cả nội dung như luật định cũng như đảm bảo quyền lợi ích hợp pháp nếu có tranh chấp phát sinh sau này.

IV. Kết luận

Từ các phân tích trên có thể thấy, khi phát hành vận đơn, vận đơn suốt đường biển, trước hết doanh nghiệp phải đảm bảo nội dung của vận đơn, vận đơn suốt đường biển tuân thủ quy định pháp luật để giá trị pháp lý của vận đơn, vận đơn suốt đường biển không bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn có nghĩa vụ phải gửi, lưu Mẫu vận đơn, vận đơn suốt đường biển tại cơ quan quản lý chuyên ngành hàng hải, cụ thể là Cục Hàng hải Việt Nam. Đây là một thủ tục bắt buộc theo quy định của Bộ luật Hàng hải và các văn bản hướng dẫn. Theo đó, doanh nghiệp cần thực hiện để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và bảo vệ tối đa quyền lợi của mình.

ADK VIETNAM LAWYERS LAWFIRM